Σχεδόν όλα τα χώματα, που βρίσκουμε στην ύπαιθρο, περιέχουν Άργιλο. Τα καταλληλότερα χώματα για κατασκευή πηλού είναι αυτά τα οποία περιέχουν μεγάλη ποσότητα Αργίλου και τα βρίσουμε κυρίως σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές.

Τα χώματα τα χωρίζουμε σε δύο κατηγορίες γεωλογικά :

1)      Τα πρωτογενή : Είναι τα χώματα που δημιουργήθηκαν από τα ηφαίστεια, τα οποία μετά από εκατομμύρια χρόνια αποσαρθρώθηκαν και μετακινήθηκαν ελάχιστα ή και καθόλου όπως την περίπτωση του Καολίνη (αργιλικό ορυκτό, γνωστός ως κινεζικός ή λευκός άργιλος).

2)      Τα δευτερογενή : Είναι τα χώματα που μετακινήθηκαν από τα πρωτογενή, λόγο καιρικών συνθηκών (αέρας, νερό), προς τα κάτω, σχηματίζοντας πεδιάδες. Τα χωρίζουμε σε δύο υποκατηγορίες :

a)                 α) Τα ιζήματα : Χώματα τα οποία βρέθηκαν μέσα νερό (λίμνες, θάλασσα)

b)                 β)Τα χώματα τα οποία βρέθηκαν σε συνθήκες ξηρασίας. Τέτοια είναι, ως συνήθως, τα                                 κοκκινοχώματα τα οποία είναι ακατάλληλα για δημιουργία πηλού ( σχίζουν στο στέγνωμα).

Τα πρωτογενή χώματα είναι τα πιο αξιόπιστα και κατάλληλα για πηλό. Τα συλλέγουμε εύκολα, χωρίς  άλλες προσμίξεις. Ενώ η συλλογή των δευτερογενών χωμάτων είναι δυσκολότερη λόγο της πρόσμιξής τους με ανεπιθύμητα υλικά. Ένας άλλος παράγοντας που μας αποτρέπει να συλλέξουμε κάποιο αργιλόχωμα, είναι το ανθρακικό ασβέστιο το οποίο μπορεί να υπάρχει.

Η επιλογή του αργιλοχώματος, το οποίο είναι προς συλλογή, γίνεται βάση των ρωγμών και του χρώματος. Τα χρώματα των χωμάτων που επιλέγω είναι τα πρασινωπά, τα κιτρινωπά, τα μπορντό (χρώμα βωξίτη), τα γκρι-σταχτή, τα καφετή, τα υπόλευκα, τα προς χακί.   Επίσης, η επιλογή του σημείου συλλογής του αργιλοχώματος γίνεται βάση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της χωματερής και της εύκολης προσβασιμότητας. Τέλος, η επιλογή της μέρας συλλογής του χώματος γίνεται βάση των καιρικών συνθηκών, για παράδειγμα η βροχόπτωση των προηγούμενων ημερών. Το σκάψιμο γίνεται πιο εύκολο όταν το χώμα έχει τόση υγρασία ώστε ούτε να κολλάει αλλά ούτε να είναι εντελώς σκληρό.

Το χώμα, μετά την μεταφορά του στο σημείο παραγωγής πηλού, πρέπει να μείνει ένα χρονικό διάστημα, κυρίως τον χειμώνα, ώστε να διαλυθούν οι σβόλοι.

Αρχικά πειραματίζομαι με μια μικρή ποσότητα της τάξεως του 1-2 κιλών χώματος, κρίνοντας την καταλληλότητά του για κατασκευή σε τροχό, στέγνωμα, ψήσιμο, μηχανική αντοχή και εφυάλωση.

Η διαδικασία παραγωγής πηλού, με παραδοσιακό τρόπο, γίνεται με ζεστό καιρό. Μέσα στο χρονικό διάστημα Απρίλιο- Σεπτέμβριο επιλέγω να παραγάγω τον πηλό που χρειάζομαι.

ΥΓ

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους  Γεωλόγους και αδερφικούς μου φίλους Γιώργο και Άννα, για τις επιστημονικές πληροφορίες που μου παρέχουν όλα αυτά τα χρόνια.